► Καλαμογνωσία. Begginers #4.Rod Components Part B

4.Οδηγοί.

Οι οδηγοί ενός καλαμιού είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του μετά το blank γιατί επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά του αλλά και κυρίως κόστος του. Πράγματι δεν είναι απίθανο να συναντήσουμε καλάμια στα οποία οι οδηγοί τους κοστίζουν περισσότερο από το ίδιο το blank ειδικά τον τελευταίο καιρό με την μόδα των K-type οδηγών της Fuji. 

Δυστυχώς δεν μπορούμε να αποφύγουμε και εδώ τη διαφήμιση αλλά εάν μιλάμε για καλούς οδηγούς αναφερόμαστε κυρίως στη Fuji. Η εταιρία έχει κάνει άλματα σε σχέση με τον ανταγωνισμό και σε κάθε περίπτωση δεν νοείται «αξιοπρεπές» (με οικονομικούς όρους) αλιευτικό εργαλείο το οποίο δεν φοράει οδηγούς της συγκεκριμένης φίρμας.

Ο οδηγός στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελείται από 2 μέρη. Τον μεταλλικό σκελετό και το κεραμικό δαχτυλίδι το οποίο έρχεται σε επαφή με τη μάνα του μηχανισμού. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απουσιάζει το κεραμικό δαχτυλίδι αλλά αυτές είναι σπάνιες.

Α.Σκελετός

Σε επίπεδο σχεδιασμού θα χωρίζαμε τους σκελετούς χονδρικά σε μονοπόδαρους και διπόδαρους με την ονομασία να αναφέρεται στο προφανές: οι μονοπόδαροι έχουν ένα πόδι που έρχεται σε επαφή με το καλάμι

www.americantackle.us

 ενώ οι διπόδαροι αντίστοιχα 2. 

www.americantackle.us

Εδώ τα πράγματα μπερδεύονται σύμφωνα με την παρακάτω φωτογραφία:

www.guidesnblanks.com

Παρατηρούμε ότι το μέρος του οδηγού που εμείς ονομάζουμε πόδι (foot) εδώ φαίνεται ως πατούσα άρα στην φωτογραφία δεν βλέπουμε έναν διπόδαρο οδηγό αλλά διπάτουσο (αν μας επιτραπεί ο όρος) και τριπόδαρο.

Στην καθομιλουμένη όμως και για λόγους πρακτικής έχει επικρατήσει ο διαχωρισμός τους ανάλογα με τα σημεία επαφής με το καλάμι.

Τα υπόλοιπα μέρη του οδηγού είναι το μάτι (eye), ο ώμος (shoulder),το γόνατο (heel) και το δάχτυλο (toe).

Οι μονοπόδαροι βρίσκουν εφαρμογές στα περισσότερα παράκτια καλάμια για fixed spool μηχανάκια ενώ σε αρκετές περιπτώσεις και όσο ανεβαίνει η δύναμη του καλαμιού οι κατασκευαστές επιλέγουν να τοποθετούν τον 1^ο οδηγό (αυτόν που είναι πιο κοντά στο μηχανάκι) διπόδαρο. Το βάρος των μονοπόδαρων είναι πολύ χαμηλό ενώ η δύναμή τους αρκετή για να αντέξουν στις δυνάμεις που ασκούν τα πιο κοινά παράκτια είδη ψαριών.

Τους διπόδαρους θα τους βρούμε είτε σε καλάμια χαμηλού κόστους και με μαλακά κεραμικά ή σε πολύ δυνατά καλάμια σε περιπτώσεις όπου αυτά απευθύνονται σε μεγάλα αλιεύματα όπως είναι για παράδειγμα τα καλάμια του heavy spinning ή του shore jigging. Έχουν μεν σημαντικότερο βάρος αλλά προσφέρουν πολύ μεγαλύτερη δύναμη. Επιπλέον ενδέχεται να επηρεάζουν και τη συμπεριφορά του ολοκληρωμένου καλαμιού δίνοντας κάποια παραπάνω σιβαρότητα (αν και ο όρος δεν περιγράφει ακριβώς αυτό που θέλουμε να σας πούμε) αφού η επιφάνεια επαφής με το blank είναι διπλάσια από αυτή των μονοπόδαρων.

Οι καλύτεροι σκελετοί είναι κατασκευασμένοι από ανοξείδωτο ατσάλι ενώ οι ακόμα καλύτεροι από τιτάνιο. Οι σκελετοί τιτανίου έχουν πολύ χαμηλότερο βάρος, δύναμη και ελαστικότητα αλλά το κόστος τους είναι πολύ μεγάλο.

Από ότι υλικό και να είναι κατασκευασμένοι όμως η θάλασσα είναι θάλασσα οπότε τουλάχιστον ένα ξέπλυμα με γλυκό νερό μετά το ψάρεμα θεωρείται απαραίτητο και καλό θα είναι να μην παραλείπουμε να σκουπίζουμε καλάμι και οδηγούς μετά το πλύσιμο. Η υγρασία που θα μείνει αν και «γλυκιά» μπορεί να οδηγήσει σε γάνιασμα ή σκούριασμα ακόμα και στους καλύτερους οδηγούς. Η εμπειρία μας λέει ότι ακόμα και οι πιο φθηνοί οδηγοί μετά από κάποια στοιχειώδη προστασία μπορούν να μας προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για αρκετό καιρό ενώ αντίθετα ακόμα και οι καλύτεροι μπορούν να παρουσιάσουν φθορές εάν δεν τους φροντίσουμε επιμελώς.

Β.Κεραμικό δαχτυλίδι

Το κεραμικό δαχτυλίδι του οδηγού έχει τεράστια σημασία γιατί αποτελεί το μοναδικό σημείο επαφής-τριβής της μάνας του μηχανισμού στο σύνολο καλάμι/μηχανάκι (το line roller του μηχανισμού περιστρέφεται οπότε εάν λειτουργεί όπως πρέπει να λειτουργεί δεν δημιουργεί τριβή). Όσο καλύτερο είναι το κεραμικό τόσο μικρότερη είναι και η ταλαιπωρία της μάνας στο ψάρεμα. Θα βρείτε κεραμικά με διάφορες ονομασίες ανάλογα και με το πώς τα βαφτίζει η κάθε εταιρία.

Η σκληρότητα του κεραμικού (αλλά και των οδηγών χωρίς κεραμικό που όπως αναφέραμε σπάνια χρησιμοποιούνται πλέον) μετριέται με τη βοήθεια της κλίμακας VICKER’S. Την σκληρότητα μερικών από τα πιο δημοφιλή υλικά θα την δείτε στον παρακάτω πίνακα:

VICKER'S HARDNESS SCALE: 

Stainless Steel: 200
Chrome: 800-1000
Aluminum Oxide: 1200-1400
Alconite: 1700 
Zirconia: 1400-1800
Nanolite: 1800
SiC: 2200-2400

Στην πράξη οι οδηγοί που θα μας απασχολήσουν περισσότερο είναι οι SiC και Alconite της Fuji. Και τα δύο αυτά κεραμικά αποτελούν άριστες λύσεις για τη χρήση νήματος ή nylon πετονιάς αφού παρέχουν πολύ χαμηλή τριβή αλλά και καλύτερη αποβολή της θερμοκρασίας που δημιουργείται λόγω της τριβής.

Για να μην παρεξηγηθούμε θα αναφέρουμε ότι διαθέτουμε οικονομικά καλάμια με no name οδηγούς οι οποίοι με κάποια – απαραίτητη όπως αναφέραμε – προστασία δεν μας έχουν προδώσει και διατηρούνται ακόμα σε κατάσταση βιτρίνας. Αντίστοιχα έχουμε δει και Κ οδηγό της Fuji να έχει εμφανίσει σκουριά παρά το ότι απολάμβανε την ίδια ακριβώς προσοχή και φροντίδα όσο τα υπόλοιπα εργαλεία μας.

5.Διάφορα υλικά/διακοσμητικά

Στην κατηγορία αυτή συγκαταλέγονται εξαρτήματα όπως windchecks, hook keepers κ.λ.π. Τα windchecks είναι μεταλλικά ή πλαστικά - κυκλικά - εξαρτήματα τα οποία τοποθετούνται στο τελείωμα των επιμέρους κομματιών της βάσης του μηχανισμού για να απαλείψουν το σκαλοπάτι που δημιουργείται μεταξύ του blank και του φελλού ή του EVA. 

Hook keepers είναι μικρά μεταλλικά εξαρτήματα τα οποία χρησιμοποιούμε για να ασφαλίζουμε το τεχνητό επάνω στο καλάμι όταν δεν ψαρεύουμε ώστε να μην κινδυνεύουμε εμείς ή οι διπλανοί μας να καρφωθούμε από ιπτάμενες σαλαγγιές.

Θα διαπιστώσετε ότι παρά την χρησιμότητα του hook keeper πολλά καλάμια – κυρίως Ιαπωνικά - δεν διαθέτουν το ανάλογο αξεσουάρ. Σε μια μίνι έρευνα που κάναμε ρωτώντας απευθείας στην πηγή πήραμε από τους συναδέλφους Ιάπωνες διάφορες απαντήσεις:

1.Η χρήση του hook keeper φέρνει τις σαλαγγιές του τεχνητού σε επαφή με το καλάμι. Η συνεχής αυτή επαφή προκαλεί αμυχές στο blank με αποτέλεσμα το σπάσιμό του. Έτσι οι εταιρίες αντιμετώπιζαν πρόβλημα από τις απαιτήσεις του κόσμου αναφορικά με τα σπασμένα τους καλάμια. Επί λέξει μας αναφέρθηκε ότι η χρήση του hook keeper από τους ψαράδες δεν ήτανε «σοφή».

2.Υπάρχει το ενδεχόμενο να παρουσιαστούν μπερδέματα της μάνας του μηχανισμού με το hook keeper ανάλογα και με τη θέση του.

3.Η τοποθέτηση του hook keeper χαμηλά στο καλάμι (κοντά στον μηχανισμό) εμποδίζει τη στήριξη του καλαμιού π.χ. σε κάποιον ιμάντα στο γιλέκο. Οι σαλαγγιές έρχονται επικίνδυνα κοντά στο σώμα και τυχών καρφιτσώματα με ρούχα και λοιπά αξεσουάρ μπορεί να χαλάσουν μια κατά τα άλλα ευχάριστη εξόρμηση.

4.Από τη στιγμή που η μεγάλη πλειοψηφία των ψαράδων απλά στηρίζει το τεχνητό στον 1^ο (τον μεγάλο δηλαδή) οδηγό δεν υπάρχει λόγος από τις εταιρίες να τοποθετήσουν hook keepers.

Τέλος μικρή αναφορά θα κάνουμε και στα διάφορα αντίβαρα τα οποία τοποθετούνται στην τάπα της λαβής του καλαμιού. Αποτελούνται από μεταλλικές ροδέλες οι οποίες προσθαφαιρούμενες φροντίζουν να ζυγίσουν το σύνολο καλάμι/μηχανάκι ανάλογα με το βάρος του μηχανισμού που χρησιμοποιούμε. Γνώμη μας είναι ότι αποτελούν ένα μαρκετινίστικο κόλπο και μόνο βάρος προσθέτουν στο καλάμι αφού αρκεί η σωστή επιλογή των εργαλείων μας εξαρχής για να μας δώσει ένα ισορροπημένο και ταιριαστό σύνολο.  

Όλα καλά τα παραπάνω αλλά αποτελούν απλά μια θεωρία. Απαραίτητη μεν αλλά θεωρία. Περισσότερη πράξη και ουσία στη συνέχεια με το τελευταίο κομμάτι της ενότητας της καλαμογνωσίας που συνοψίζεται στην ερώτηση: 

«Είμαι νέος στο ψάρεμα με τεχνητά. Τι καλάμι να πάρω?».

Stay tuned.